بسم الله الرحمن الرحیم
« تعالی خانواده با هنر نمایش »
مقدمه
هنر موهبت و نعمت خاص خداوند به انسان است. انسان، اين برترين خلقت الهي با عنصري به نام هنر، روح خود را صيقل مي‌بخشد و بهتر در مسیر کمال و رشد حرکت می کند. هنر رکن مهمي از حيات و فرهنگ آدمي است که توجه فراواني را به خود جلب و هواخواهان بسياري را متوجه خود مي‌کند.
هر هنرمندي به نحوي داراي اعتقادات و نگرش‌هايي است که به خودي خود در اثر هنري او نمايان مي‌شود. هنرمند مسلمان نيز داراي نگرشها، باورها و اعتقاداتي است که از جهان‌بيني الهي او نشات مي‌گيرد و در اثر او نمايان مي‌شود. بنابراين، وقتي فرهنگ، خدايي و ديني مي‌شود، شعر هنرمند، ديني مي‌شود، موسيقي‌اش ديني مي‌شود، نقاشي‌اش نيز ديني مي‌شود. ديني شدن هنر به اين مفهوم نيست که مثلاً موضوعي ديني همچون جنگ خيبر را نقاشي کنيم. البته آن هم نوعي حماسه ديني است، اما ديني و اسلامي بودن هنر يعني ما باورهاي خود از اسلام، فرهنگ اسلامي و حکمت اسلامي را در هنرمان جاري کنيم (ربيعي به نقل از آيت اللهي، 1388: 31). هنر ديني، هم برآمده از تهذيب نفس هنرمند است و هم بستري براي تهذيب اخلاقي او و اين همان هنر متعالي است.
در ميان انديشمندان اين حوزه، هنرمندي که فقيه مسلّم و اسلام شناس خبره باشد، مقام عظماي ولايت، حضرت امام خامنه‌اي مدظله‌العالي است که در طول سي سال، در سخنراني‌ها، پيام‌ها، نامه‌ها، مواعظ و ارشادات خويش به تبيين و بررسي اين امر پرداخته است. مقام معظم رهبري در بيانات خويش تعهد، تعالي و ديني بودن هنر را وابسته به سه عنصر محتوا، قالب و جهت مي‌دانند:
محتوا: «هنر ديني به هيچ‌وجه به معناي قشري گري و تظاهر رياکارانه ديني نيست و اين هنر لزوماً با واژگان ديني به وجود نميآيد. چه بسا هنري صد در صد ديني باشد، اما در آن از واژگان عرفي و غيرديني استفاده شده باشد. ... هيچ لزومي ندارد که در محاوره سينمايي يا در تئاتر، نام يا شکلي که نماد دين است، وجود داشته باشد تا حتماً ديني باشد؛ [مثلاً] شما ميتوانيد در باب عدالت [که يک مفهوم عميق ديني است]، رساترين سخن را در هنرهاي نمايشي بياوريد، در اين صورت به هنر ديني توجه کردهايد. آن چيزي که در هنر ديني به‌شدت مورد توجه است، اين است که اين هنر در خدمت شهوت و خشونت و ابتذال و استحاله هويت انسان و جامعه قرار نگيرد.»
قالب: «همه قالبهاي هنري، موهبتهاي خدايياند که بايد در خدمت خلق خدا و حامل آرمانهاي والاي خدايي باشند.» «اگر بهترين مضامين در يک قالب شعري بد ريخته شود، اثر مطلوب را نخواهد بخشيد. کار هنر با محتوا پايان نمييابد، قالب نيز ارزش بسيار دارد. ظرف نازيبا، مظروف زيبا را زشت جلوه ميدهد»
جهت: «بعضى خيال ميكنند هنر مساوى است با لااباليگرى و بىدينى؛ اين غلط است. ... آنچه در هنر ايراد دارد و اهل بصيرت هميشه ايراد گرفتهاند، جهت غلط هنر بوده است. هنر را كشاندن به جهت اغواى انسان و بىبندوبارى انسان، اين بد است؛ والّا هنر اگر با روح دين، با جهتگيرى دين باشد، از برجستهترين پديدههاى وجود انسانى است.»
با توجه به نکات بیان شده در مورد جایگاه هنر، ما هر ساله جلسات خانوادگی در سازمان ع.س ودجا، نهاد رهبری و ... با اهداف مشخص و با عنوان: طرح بصیرت، تعالی معنوی، خانواده ولایی و جلسات برخط، مشاوره های فردی، اردوهای زیارتی و نظایر آن برنامه ریزی و اجرا می کنیم.
متن حاضر پیشنهاد می کند با توجه بیشتر به قالب های هنری و معجزه هنر، بهره وری و نفوذ ارزش های الهی و مهارت های کاربردی در حوزه خانواده را افزایش بدهیم.
اميد است که مقبول حضرت بقية‌الله روحيفداه قرار گيرد. ان شاءالله
هدف
بهبود شاخص های خانواده (افزایش بهره وری در جهت تعالی خانواده)
افزایش جذابیت جلسات خانوادگی دست اندرکاران جلسات انس و الفت خانوادگی سازمان ها و شرکت ها و راهکارهای مناسب سرگرمی
بیان مساله
قبلا درباره شاخص های خانواده
و کلیات راهکارها
صحبت کردیم.
هدف اول از طرح زبان هنر: توجه به تاثیر هنر برای بهبود شاخص های خانواده است.گاهی یک طرح گرافیکی، نماهنگ، ترانه، تئاتر یا چند دقیقه فیلم ؛ از ساعت ها آموزش و مشاوره و سخنرانی، تاثیر بهتری در بهبود شاخص های خانواده اعم از : کاهش بزهکاری و آسیب ها و الگوسازی ارزش ها دارد.
هدف دوم: توجه به ابعاد متنوع هنرها و قابلیت بهره برداری از این نعمت الهی و جهت دهی به قالب ها برای رفع مشکلات بشر است.
هدف سوم: توجه به پیش زمینه های فراهم شده است. نیاز نیست از صفر شروع کنیم.
هدف چهارم: کامل کردن زنجیره های: تولید تا مصرف است. ما بهترین سوژه ها، هنرمندان، ابزارهای تولید و بازارهای مصرف را خودمان داریم ولی از مهارت شبکه سازی و کار تیمی برخوردار نیستیم. در حالی که شبکه سازی به عنوان ابزاری برای کاهش اصطکاک‌های سازمانی و نیز غلبه بر فرایندهای بروکراتیک رسمی و ایجاد نوعی مزیت رقابتی انسانی در ساختار مکانیکی برای نیل به اهداف است. ما با شبکه سازی می توانیم با ایجاد ارتباط موثر، مسیر رشد و موفقیت را سریع‌تر از دیگرانی که صرفاً به تلاش و فعالیت تخصصی مشغول هستند طی کنیم.
امیدوارم در تمام فعالیت های حمایت از خانواده (کاهش آسیب ها و زمینه سازی برای رشد) از قبیل: آموزش، مشاوره، تسهیل مالی، همسان گزینی، پیوست ها، الگوسازی و بهره گیری از زبان هنر؛ شبکه سازی و کار تیمی را بهتری انجام دهیم.
اهمیت شبکه سازی Networking در کسب و کارها را در منبع زیر ملاحظه نمایید:
تعریف شبکه اجتماعی و راهکارها:
اهمیت کار تیمی Teamwork
موانع و راهکارهای کار تیمی
https://karboom.io/mag/articles/%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA
با یادآوری شاخص های خانواده، ارکان برنامه، اهمیت شبکه سازی و کار تیمی، به برنامه های «تعالی خانواده با بهره گیری از هنر» می پردازیم.
متاسفانه خانواده های ما روز به روز از سبک اصیل زندگی ایرانی و اسلامی دور می شوند. باید تلاش کنیم با برنامه ریزی و سرمایه گذاری فرهنگی و با بهره گیری از استعداد و هنر اصیل هنرمندان بومی، خانه هایمان را از آسیب های پیش رو و نوپدید مصون نماییم.
اعتیاد، همسر آزاری، کودک آزاری، کودکان کار، طلاق، از جمله آسیب های اجتماعی در کشور هستند . ما باید با استقبال از تلاش و همفکری داوطلبانه ی هنرمندان متعهد این آسیب ها را در قالب های مختلف هنری به خانواده ها گوشزد و یادآوری کنیم.
هنر یک ظرف است که در آن بخشی از آگاهی یک ملت را می توان قرار داد. معمولا سوالات سختی که خیلی ها دوست دارند به آن پاسخ ندهند و یا مطرح نشده باقی بماند، در هنر مطرح می کنیم؛ آن هنگام که داریم درباره معضلات اجتماعی حرف می زنیم.
راهبرد
استفاده از ظرفیت هنرهای 7 گانه به ویژه نمایش
استفاده از ظرفیت کار تیمی در مجموعه کارفرمایی
استفاده از ظرفیت خود ما به عنوان بازار مصرف
ضرورت موضوع
1. با توجه به تکرار برنامه های یکنواخت در سال های طولانی، انتخاب روش های جذاب و موثر در انتقال مفاهیم اهمیت زیادی دارد.
2. در میان ابزارهای انتقال پیام آموزشی و مشاوره، هنر نمایش به خاطر برقراری ارتباط رودرو و مستقیم با مخاطب تاثیرگذاری بیشتری در جامعه دارد و در سایر رشته های هنری کمتر این تاثیر پذیری وجود دارد.
3. رده ها به تنهایی امکان سرمایه گذاری و انتخاب روش های هزینه بر را ندارند، اما با تشکیل اتاق های فکر و آسیب شناسی رده های مشابه می توان به کمک هم افزایی ایجاد شده و سفارش کار بیشتر و استفاده از تخفیف جمعی در قرار با تیم نمایش و استاد مشاور، با تولید محتوای موثر، در تمام رده های هماهنگ شده استفاده کنیم.
4. بزرگترین بازار مصرف خود ما هستیم و نیازهای مخاطبین ما بسیار زیاد است. کار انجام نشده و خلاء های کسب مهارت زیاد هستند و کار روی مشکلات مخاطبین می تواند به بهبود سبک زندگی آن ها منجر شود.
5. فرزندان خوب و استعدادهای زیادی در محله ها، مساجد، دانشگاه ها و مدارس وجود دارند. برای فعال کردن آن ها مساله اول، بودجه نیست. هر چند که تجهیز امکانات و هزینه مدرس و حق الزحمه تمرین مهم است ولی مساله اصلی تماشاگری است که از کار استفاده و لذت ببرد. اگر کارهای تیمی ما تقویت شود و سفارش کار متناسب با نیازمان داشته باشیم، این بچه ها حتی در بوستان های نزدیک شبانه روز تمرین می کنند و خود را برای اجرا آماده می کنند و اولیا و دانشجویان هنردوست همکاری بی شائبه خواهند داشت.
قالب های هشت گانه هنر
هنر اول) موسیقی نظیر؛ نوازندگی، آهنگسازی و…
هنر دوم) هنر حرکات ورزشی نمایشی نظیر؛ آکروبات، سیرک، توپ ورزشی و…
هنر سوم) هنرهای ترسیمی نظیر؛ طراحی، نقاشی، عکاسی، خطاطی و…
هنر چهارم) هنرهای تجسمی نظیر؛ معماری و دکوراسیون، مجسمه‌سازی، خیاطی و طراحی لباس، شیشه گری و…
هنر پنجم) هنر ادبیات نظیر؛ نویسندگی، شعر، داستان، فیلمنامه و…
هنر ششم) هنرهای نمایشی نظیر؛ تئاتر، اجرای نمایشنامه، شعرخوانی، نقالی، تعزیه و…
هنر هفتم) هنر سینما نظیر؛ بازیگری، کارگردانی و…
هنر هشتم) هنر بازی‌سازی؛ طراحی و ساخت بازی‌های ویدیویی و رایانه‌ای و…
نکات اجرایی طرح
1. مسولین فرهنگی رده هایی که حاضر به همکاری با هم هستند به عنوان تیم کارفرما در کنار هم قرار بگیرند.
2. یکی از اصلی ترین آسیب های مشترک خانواده ها یا راهکارهای موثر فرهنگی و آموزش خانواده های کارکنان ودجا را انتخاب کنند. دقت کنیم که آسیب ها در میان رده ها، گروه ها یا ادارات توافق کرده مشترک باشد.
3. هم دلی و هماهنگی درباره نقشه دشمن و نقشه راه پیش رو جبهه خودی و درک درستی از آنچه می خواهیم و نیاز داریم، بسیار مهم است.
4. توجه به مراحل رشد انسان ها و تلاش برای جهت دادن به استعدادها و دغدغه های مخاطبان به تناسب شرایط شان مهم است.
5. در برنامه ریزی به زمینه ها و قالب های هشت گانه هنر توجه داشته باشیم.
6. برنامه ریزی در قالب دو سناریو باشد. شرایط کرونایی و شرایط عادی قابل استفاده باشد. در شرایط عادی نیاز زیادی برای جلسات بصیرتی، اردوها و زیارت ها؛ نیاز است. در شرایط کرونایی نیز با گستره کانال های پیش رو و جلسات برخط، اثرگذاری این روش ها کمتر نیست و نیاز و خلاء جدی وجود دارد.
7. برآورد مناسبی از هزینه نمایش نامه، تمرین و اجرا و مشایعت استاد مشاور همراه تیم نمایش داشته باشند.
8. تعداد نمایش مورد نیاز را در سال 1401 برآورد نماییم. هر کدام از اعضای تیم کارفرما نیاز به چه تعداد برنامه دارد؟
9. زمان بندی جهت پیشگیری از اختلاف در زمان های خاص مثل آستانه اعیاد که بسیاری از متولیان مایل به برنامه در ساعت خاصی هستند، انجام شود.
10. زمان کلی اجرای نمایش در یک برنامه فکر شود.
11. زمان ارایه توضیحات مشاور چقدر باشد؟ بهتر است مشاور به صورت بخش بخش همگام با نمایش صحبت کند یا در انتهای نمایش و با مشارکت حضار صحبت نماید؟ یا فقط نمایش باشد.
12. کنترل مرحله به مرحله نمایش نامه و فرایند کار مهم است، تا بعدا با اختلاف بین اعضای تیم کارفرما و پیمان کار مواجه نشویم.
13. انتخاب استاد مشاور در دسترس و خوش صحبت که خیلی از نظر زمانی در تنگنا به ویژه در مناسبت های پیش رو نباشد.
14. در زمینه فوق نمایش نامه نوشته شود. متن نمایش با دقت استاد مشاور و تیم کارفرما باشد.
15. تیم هنری مناسبی برای تمرین و اجرا انتخاب شوند.
16. فرایندها با نظارت تیم کارفرما انجام شود.
17. اجرای برنامه ها در شهر مورد توافق به صورت آزمایشی اجرا شود و در صورت مطلوب بودن در سال بعد با هماهنگی مسولین ارشد مناطق کشور، تیم نمایش به صورت فشرده در رده های آن مناطق اجرا داشته باشند.
18. همکاری مدیریت محترم هنری سازمان و استفاده از تجربیات ایشان در تمام مراحل و کنترل کیفی محتوای تولید شده ضرورت دارد.
منابع قابل استفاده
برای تعالی خانواده به کمک ابزارهای هنری؛ لازم است مبانی اسلام، آیات خداوند و احادیث اهل بیت پیامبر اکرم(ص) در حوزه خانواده شناخته شود و با زبان هنر تبلیغ و فراگیر شود.
یکی از ساده ترین و شیواترین منابع برای درک دیدگاه اسلام در این باره: دریافت دیدگاه های ولی فقیه جامعه به عنوان مفسر و مبین دیدگاه اسلام است.
جدول جالبی از دسته بندی موضوعات مهم «زن و خانواده» در نظام فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال 98 جمع آوری شده است
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=44892
*ویدئوهای ارزشمندی از بیانات رهبر انقلاب درباره زنان و خانواده در مرجع زیر آماده است و دسترسی آسانی برای تنظیم شعر ترانه، نمایشنامه و انواع بهره برداری هنری فراهم است.
https://www.aparat.com/reyhaneh
یکی از دوستان صحبت های آقا را در جمع زنان و خانواده شهدای مدافع حرم به صورت شعر تهیه کرد و این زنجیره باید کامل شود. منابع زیر نیز از زوایای مختلف به مسایل مرتبط با شاخص های خانواده پرداختند و با توجه به سلیقه نمایشنامه نویس و سیاست کارفرما قابل استفاده هستند.
· شهید مطهری: داستان راستان
· علی دوانی: داستان های ما ، ناشر شرکت چاپ و نشر بین الملل (از منابع دینی)
· سیده سارا شفیعی: کتاب من (اگر یک بار دیگر به دنیا می آمدم، 97 داستان کوتاه برای آرامش)، نشر بهار سبز
· مسعود لعلی: شما عظیم تر از آنی هستید که می اندیشید (مجموعه کتب)، نشر بهار سبز
· کانال خانواده مهربان https://eitaa.com/khanevadeh_man_ir
· سایت خانواده مهربان http://www.khanevadeh-man.ir
· سایت http://www.dastanak.com
· دریافت نمایشنامه های جمع آوری شده در فراخوان جشنواره ثمر، نمایشنامه نویسی برای آثار (صحنه ای، کودک و نوجوان، محیطی و میدانی) شرکت در فراخوان نمایشنامه نویسی تا دی ماه 1400 فرصت دارد و امکان تفاهم نویسنده و مجریان هم فراهم می شود. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می تواند با شماره تلفن های ۸۸۵۵۴۰۱۸- ۰۲۱ و یا ۰۹۹۰۲۷۵۱۶۷ تماس بگیرند. همچنین توضیحات فراخوان، روش ارسال و داوری در وبگاه زیر منتشر شده است:
· دریافت نمایشنامه های جمع آوری شده در فراخوان جشنواره طلوع امید وابسته به سازمان بهزیستی در سال های گذشته بوده، کارهای خوبی جمع آوری شد و به اسیب ها می پرداخته است.
· استفاده از خاطرات مشاورین، مددکاران، قضات دادگاه خانواده، راهنمایان انجمن های ترک اعتیاد؛ نیز اهمیت زیادی در خلق ایده های اثربخش هنری برای ما در بر دارد.
در بخش بعدی نمونه فایل ها و سوژه ها تقدیم می شود.